کد مطلب:574 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:20

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

آيا مشورت كه مورد تاكيد اسلام است، يك وظيفة اخلاقي است يا الزامي؟

در پاسخ اين سؤال بايد به اين نكته توجّه داشت كه موارد مشورت بر سه گونه است.



1ـ گاه يك مسأله مربوط به زندگي خصوصي خود انسان است كه اصلاح و خرابي آن اثر مهمّي به بار نميآورد.



2ـ گاه مربوط به مسائل اجتماعي و پستهاي كليدي است، ولي مسألهاي است روشن كه همه روزه شخص مدير يا فرمانده، با آن سرو كار داشته و برنامة مشخصي دارد.



3ـ مسألة حساس و پيچيدهاي است كه در سرنوشت عموم يا لااقل در سرنوشت گروهي مؤثر است.



در صورت اوّل و دوّم ممكن است مشورت با پذيرش نتيجة آن الزامي نباشد و صرفاً به يك دستور اخلاقي باز گردد، امّا بدون شك در قسمت سوّم، هم اصل مشاوره، الزامي است و هم اقدام به نتيجة آن. چرا كه بر مديران و فرماندهان واجب است كه به عنوان امانتداراني از سوي خداوند انجام وظيفه كنند و عدم اقدام به مشاوره در اين گونه مسائل، يك نوع خيانت به مصالح مسلمين است.



از نظر فقه اسلامي، اين امانتداران بايد«غبطة مسلمين» (آنچه به حال آنها اصلح است) را در نظر بگيرند، و هرگز با وجود «اصلح» به سراغ «صالح» يا با وجود«صالح»به سراغ«غير صالح» نروند، و بدون ترديد اقدام به مشاوره با اصل «رعايت غبطه» سازگارتر است.



اين همان است كه امير مؤمنان علي(ع) در آن گفتار مشهورش به يكي از فرمانداران خود فرمود



«وَ ِاَّن عَمَلَكَ لَيْسَ لَكَ بِطُعْمِةٍ وَلكِنَّهُ في عُنُقِكَ أَمانَهٌ … ؛» (نهج البلاغه، نامه‎ها، نامة شمارة 5) [اين پست وسيلة آب و نان براي تو نيست؛ بلكه امانت خدا است در گردن تو]

---

مدريريت و فرماندهي در اسلام


حضرت آيت الله مكارم شيرازي